ΙδΕΚ: Ανταποκρίθηκε στους υψηλούς στρατηγικούς στόχους και ενισχύει την έρευνα & καινοτόμο επιχειρηματικότητα

Στόχος η ανάπτυξη με βάση
την Έρευνα και Καινοτομία 

Της Σταυριάνας Α. Κοφτερός*

Η αποτελεσματικότητα ενός οργανισμού κρίνεται πρωτίστως από τον βαθμό εκπλήρωσης των στρατηγικών στόχων που σχεδιάζει και υλοποιεί, ανταποκρινόμενος στο όραμα και την αποστολή του. Το όραμα του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, του φορέα που υλοποιεί την Εθνική Στρατηγική Έρευνας & Καινοτομίας, είναι να αποτελεί την καταλυτική δύναμη ενίσχυσης του οικοσυστήματος και να συνδράμει στην ανάπτυξη της οικονομίας και ευημερίας του τόπου.

Παρόλο που η Κύπρος καθυστέρησε να αναγνωρίσει τη σημασία της Ε&Κ, τα τελευταία χρόνια, με συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό, κατάφερε να καλύψει έδαφος και σήμερα να συγκαταλέγεται για πρώτη φορά στους Strong Innovators, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πρόοδο συγκριτικά με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε..

Το ΙδΕΚ, με στοχευμένες επενδύσεις, υποστηρικτικές υπηρεσίες και σημαντικές πρωτοβουλίες, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του οικοσυστήματος Ε&Κ και συνεισφέρει στη διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης, με κινητήρια δύναμη την έρευνα, την καινοτομία, την τεχνολογία και την επιστημονική αριστεία.

Στρατηγική στόχευση 

Οι στρατηγικοί στόχοι που θέσαμε και εξαγγείλαμε τον Μάρτιο του 2021 ήταν, μεταξύ άλλων προς:

  • Ενίσχυση της ερευνητικής αριστείας και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας
  • Εντατικοποίηση της συμμετοχής των επιχειρήσεων σε δραστηριότητες Ε&Κ
  • Ανάπτυξη νέων ή και αναβάθμιση υφιστάμενων ερευνητικών υποδομών
  • Εξωστρέφεια και Διεθνοποίηση του οικοσυστήματος
  • Καλλιέργεια κουλτούρας Ε&Κ
  • Ενθάρρυνση μεταφοράς γνώσης και εμπορικής αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων κ.ά..

Για την επίτευξή τους, υλοποιείται στοχευμένο πλαίσιο προγραμμάτων που ξεπερνά τα €150 εκατ.. Σε αυτό περιλαμβάνονται πόροι από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ταμείο Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ» και τον εθνικό προϋπολογισμό, ενώ ο σχεδιασμός έγινε βάσει της επικαιροποιημένης Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΣΕΕ). 

Στοχευμένες επενδύσεις ύψους €227 εκατομμυρίων 

Η στόχευση των επενδύσεων προς υλοποίηση της στρατηγικής αποτελεί οδηγό για το ΙδΕΚ. Ακολουθώντας πιστά τις δεσμεύσεις που ανέλαβε, το Ίδρυμα κατάφερε να στηρίξει την ερευνητική και καινοτόμο κοινότητα της Κύπρου και κατ’ επέκταση την οικονομία του τόπου, με σημαντικές πρωτοβουλίες και έργα εκατομμυρίων ευρώ.

Το ΙδΕΚ παρέχει επίσης ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών υποστήριξης μεταφοράς γνώσης. Ορόσημο αποτελεί η έναρξη λειτουργίας του Κεντρικού Γραφείου Μεταφοράς Γνώσης, με στόχο τη σμίκρυνση του χάσματος μεταξύ ερευνητικών οργανισμών και επιχειρήσεων και παράλληλα την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους για μεγιστοποίηση του αντικτύπου της επένδυσης σε Ε&Κ. Παράλληλα, συνεχίζονται οι δράσεις της πρωτοβουλίας Innovation Factory για ενίσχυση των ικανοτήτων των νεοφυών επιχειρήσεων.

Από το 2021 μέχρι σήμερα, το ΙδΕΚ ανακοίνωσε 34 Προσκλήσεις Προγραμμάτων ύψους €97 εκ., λαμβάνοντας 1408 προτάσεις από 2454 φορείς. Στην ίδια περίοδο έχει καταβάλει πληρωμές σε δικαιούχους συνολικού ύψους €64 εκ..

Οι στοχευμένες επενδύσεις στην καινοτόμο επιχειρηματικότητα υπογραμμίζουν την στρατηγική έμφαση στον αντίκτυπο. Συγκεκριμένα, μέσω των Προγραμμάτων Καινοτομίας έχουν διατεθεί συνολικά €28 εκ. σε 104 επιχειρήσεις (64 νεοσύστατες νεοφυείς). Δημιουργήθηκαν περισσότερες από 345 θέσεις εργασίας και αντλήθηκαν ιδιωτικά κεφάλαια που ξεπερνούν τα €20 εκ..

Ενθαρρυντική ήταν και η συμμετοχή στο Πρόγραμμα Co-Develop. Διατέθηκαν €10 εκ. σε 17 συνεργατικά έργα (52 φορείς) με μέσο όρο τρεις συνεργαζόμενους φορείς ανά έργο, αναδεικνύοντας τις συνεργασίες ως ένα εκ των δυνατών σημείων του οικοσυστήματος. Εξίσου σημαντική ήταν η επένδυση στο Πρόγραμμα Νησίδες Αριστείας (€10 εκ.), με ειδικές πρόνοιες για στήριξη των νέων ερευνητών/τριών και το Πρόγραμμα «Ερευνητικές Υποδομές» (€17.5 εκ.).

Συνεχίζουμε για αντιμετώπιση των προκλήσεων

Παρόλα αυτά, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις που επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν για να καταστεί το οικοσύστημα πιο ανταγωνιστικό διεθνώς.

Εντός του δεύτερου εξαμήνου οι επενδύσεις ανέρχονται κατ’ ελάχιστο σε €25.5 εκ. που αφορούν προσκλήσεις:

  • Συνεργατικής Ανάπτυξης Co–Develop €7.3 εκ.
  • PhD in Industry €1 εκ.
  • Post–Doctoral €2.5 εκ.
  • Pre–Seed €2 εκ.
  • Research in Enterprises σε συνεργασία με ΑΗΚ €2 εκ.
  • Bridge2Horizon €6 εκ.
  • Disrupt 2η Πρόσκληση κατ’ ελάχιστο €5.5 εκ.

Ανάλυση για τη συμμετοχή Κυπριακών φορέων στον Ορίζοντα Ευρώπη, καταδεικνύει αδυναμίες των ερευνητικών οργανισμών να συνδράμουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση προκλήσεων της Ε.Ε. και των φορέων -κυρίως των Δημόσια Χρηματοδοτούμενων Οργανισμών- να ηγηθούν και να συντονίσουν πανευρωπαϊκά δίκτυα. Παράλληλα, διαφαίνεται ότι χρειάζεται βελτίωση σε θέματα τεχνολογιών αιχμής, ενώ παρουσιάζουμε αδυναμίες και σε ότι αφορά στον αντίκτυπο και την καινοτομία. Δημιουργώντας το πρόγραμμα Bridge2Horizon (€6 εκ.), αποσκοπούμε στην στήριξη της προσπάθειας των οργανισμών για αριστεία και θετικό αντίκτυπο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ταυτόχρονα, ανοικτή για υποβολή προτάσεων είναι η δεύτερη πρόσκληση του Προγράμματος Disrupt για μικτή χρηματοδότηση μεταξύ επενδυτικών και δημόσιων κεφαλαίων, με στόχο την εκθετική ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων. Η ανταπόκριση στην πρώτη πρόσκληση από καινοτόμες επιχειρήσεις, καταδεικνύει τη δυναμική που αναπτύσσουν, και την ικανότητά τους να προσελκύσουν επενδύσεις υψηλού ρίσκου από επενδυτικά ταμεία.

Με στοχοπροσήλωση και σκληρή δουλειά, στηρίζουμε τα καινοτόμα μυαλά του τόπου, παρέχουμε ευκαιρίες στους νέους ανθρώπους και προσθέτουμε αξία στην οικονομία, δημιουργώντας μακροπρόθεσμα οφέλη για την κοινωνία. 

* Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας